Golwg ar rai o gemau mwya’r penwythnos yn nhrydedd rownd Cwpan Cymru JD.
Nos Wener: Cei Connah v Prestatyn, Llanelli v Pen-y-bont
Dydd Sadwrn: Aberystwyth v Y Bala, Airbus UK v Llansawel, Bangor 1876 v Y Fflint, Caerau Trelai v Gresffordd, Caerfyrddin v Abertyleri, De Gŵyr v Cas-gwent, Hwlffordd v Rhydaman, Llanuwchllyn v Bwcle, Met Caerdydd v Yr Wyddgrug, Mynydd y Fflint v Canton, Porthmadog v Maes Awyr Caerdydd, Y Barri v Cegidfa, Y Drenewydd v Bae Colwyn, Y Seintiau Newydd v Adar Gleision Trethomas
Mae 10 o glybiau’r uwch gynghrair yng nghanol y 32 olaf, ac ymysg y gweddill mae 15 clwb o’r ail haen, chwech o’r drydedd haen, a Maes Awyr Caerdydd yw’r unig glwb o’r bedwaredd haen sydd yn dal yn y gystadleuaeth.
Nos Wener, 10 Tachwedd
Cei Connah (Haen 1) v Prestatyn (Haen 2) | Nos Wener – 19:45
Ail Rownd: Cei Connah 4-1 Caernarfon, Llanelwy 0-1 Prestatyn
Bydd hi’n dipyn o achlysur i Neil Gibson nos Wener pan fydd yn croesawu ei gyn-glwb a’i dref enedigol, Prestatyn i wynebu ei glwb presennol, Cei Connah ar Gae-y-Castell.
Mae Gibson wedi treulio sawl cyfnod fel rheolwr Prestatyn ac wedi ennill dau ddyrchafiad i’r uwch gynghrair gyda’r clwb.
2013 oedd tymor mwyaf llwyddiannus Prestatyn wrth i Neil Gibson arwain y clwb i ennill Cwpan Cymru fel chwaraewr-reolwr, yn curo Bangor yn y rownd derfynol, ac yna’r tîm yn sicrhau eu lle’n Ewrop gyda Gibson ei hun yn sgorio yn erbyn Liepājas Metalurgs o Latfia.
Ar ôl cyfnod gyda’r Fflint, mae Gibson bellach yn reolwr ar Cei Connah ers haf 2022, ac wedi arwain y Nomadiaid i Ewrop y tymor diwethaf ar ôl gorffen yn 2il yn y tabl.
Yn ogystal â’r rheolwr mae carfan Cei Connah yn cynnwys nifer o hogiau Prestatyn sydd hefyd wedi cynrychioli’r clwb (Noah Edwards, Kai Edwards, Jordan Davies, Dan Roberts).
Collodd Cei Connah yn erbyn Caersws yn y drydedd rownd yn 2013/14, ond ers hynny mae’r Nomadiaid wedi cyrraedd rownd yr wyth olaf ar bob achlysur, gan chwarae mewn dwy ffeinal (ennill un, colli un).
Enillodd Cei Connah y gwpan yn 2018 ar ôl curo Aberystwyth o 4-1 ar Barc Latham dan reolaeth Andy Morrison, ond baglu yn y rownd gynderfynol oedd eu hanes y tymor diwethaf, yn colli 3-2 yn erbyn Y Bala.
Ers ennill y gystadleuaeth yn 2013, mae Prestatyn wedi colli yn y drydedd rownd mewn saith allan o’r naw achlysur diweddaraf.
Gyda Neil Gibson wrth y llyw fe gyrhaeddodd Prestatyn rownd yr wyth olaf yn 2017 a cholli ar giciau o’r smotyn yn erbyn Cei Connah, ac yna’n cyrraedd y rownd gynderfynol yn 2020 cyn i’r gystadleuaeth gael ei diddymu oherwydd Covid-19.
Karl Clair yw chwaraewr-reolwr Prestatyn bellach ar ôl cael ei benodi fis diwethaf, ac yn yr wyth gêm ers iddo gymryd yr awennau ar Erddi Bastion mae’r tîm wedi ennill pedair a cholli pedair, yn cynnwys buddugoliaeth yng Nghwpan Nathaniel MG yn erbyn Bae Colwyn o’r uwch gynghrair.
Mae Prestatyn wedi colli pedair o’u pum gêm ddiwethaf, ac mae nhw’n wynebu tîm fydd yn benderfynol o greu argraff gan i Gei Connah golli yn erbyn Met Caerdydd y penwythnos diwethaf gan ddod a rhediad o 12 gêm heb golli i ben.
Mae 20 safle yn gwahanu’r ddau glwb yn y pyramid pêl-droed, ac mae’r Nomadiaid wedi ennill eu wyth gêm ddiwethaf yn erbyn Prestatyn.
Awst 2014 oedd y tro diwethaf i Brestatyn drechu Cei Connah gyda Gibson yn aelod o garfan y tîm buddugol, ond mi fydd y gŵr 44 oed yn awyddus i osgoi unrhyw sioc ar Gae-y-Castell nos Wener.
Llanelli (Haen 2) v Pen-y-bont (Haen 1) | Nos Wener – 19:45 (Yn fyw arlein)
Ail Rownd: Llanelli 4-0 Llanilltud Fawr, Cwmbrân Celtaidd 0-3 Pen-y-bont
Fel Neil Gibson a Phrestatyn, bydd gan rheolwr Pen-y-bont, Rhys Griffiths atgofion melys o’i gyfnod gyda Llanelli ble y treuliodd y rhan fwyaf o’i yrfa fel chwaraewr.
Rhwng 2006-12 roedd Griffiths yn arwr yn Llanelli gyda record wych o flaen gôl, yn sgorio 180 gôl mewn 181 o gemau yn Uwch Gynghrair Cymru.
Enillodd bencampwriaeth UGC unwaith gyda Llanelli (2007/08), enillodd wobr ‘Chwaraewr y Tymor’ ar dri achlysur (2005/06, 2007/08 a 2010/11), ac enillodd yr ‘Esgid Aur’ am saith tymor yn olynol!
Yn 2011 fe enillodd Llanelli Gwpan Cymru am yr unig dro yn eu hanes, gyda Rhys Griffiths yn sgorio ddwywaith yn erbyn Bangor yn y rownd derfynol.
Ar ôl cyfnodau’n chwarae’n broffesiynol gyda Plymouth Argyle a Chasnewydd, mae Griffiths bellach wedi bod yn rheoli Pen-y-bont ers 2016, ac wedi arwain y clwb i rownd derfynol Cwpan Cymru yn 2022 (colli 3-2 vs YSN).
A llynedd, fe hawliodd Pen-y-bont eu lle’n Ewrop am y tro cyntaf yn eu hanes ar ôl gorffen yn 3ydd yn y tabl, ond dyw pethau ddim yn mynd mor esmwyth eleni.
Mae Pen-y-bont yn 7fed yn y tabl ar ôl colli pedair o’u pum gêm gynghrair ddiwethaf, tra bod Llanelli ar frig Cynghrair y De ar ôl colli dim ond un mewn 12 ym mhob cystadleuaeth (ennill 10, cyfartal 1).
Mae’r hyder yn uchel ar Barc Stebonheath gan bod tîm Lee John wedi sgorio 19 gôl yn eu pedair gêm ddiwethaf ac ildio dim ond unwaith.
A Llanelli sydd wedi bod yn fuddugol yn yr unig ddwy gêm flaenorol yn erbyn Pen-y-bont, yn eu curo ddwywaith yn nhymor 2017/18 heb ildio gôl.
Llwyddodd Llanelli i gyrraedd y bedwaredd rownd y tymor diwethaf cyn colli
0-2 yn erbyn Cei Connah, ac fe gyrhaeddodd Pen-y-bont y rownd gynderfynol cyn colli 2-0 yn erbyn Y Seintiau Newydd ar Barc Waun Dew, Caerfyrddin.
Mae Pen-y-bont wedi ennill 10 o’u 12 gêm yng Nghwpan Cymru ers 2021, gyda’r unig ddwy golled yn dod yn erbyn Y Seintiau Newydd yn ffeinal 2022 a’r rownd gynderfynol yn 2023.
Dydd Sadwrn, 11 Tachwedd
Airbus UK (Haen 2) v Llansawel (Haen 2) | Dydd Sadwrn – 14:00
Ail Rownd: Airbus UK 4-0 Rhos Aelwyd, Aberfan 0-3 Llansawel
Bydd hi’n frwydr ddifyr ym maes awyr Brychdyn brynhawn Sadwrn rhwng y timau sy’n 2il yng Nghynghrair y Gogledd a Chynghrair y De.
Hon fydd y gêm gyntaf erioed rhwng y ddau dîm a lwyddodd i gyrraedd rownd yr wyth olaf y tymor diwethaf cyn colli yn erbyn Cei Connah a’r Bala.
Fe gyrhaeddodd Airbus y rownd derfynol yn 2015/16 pan oedd Andy Preece wrth y llyw, ond fe gollon nhw o 2-0 yn erbyn Y Seintiau Newydd ar y Cae Ras.
Mae Andy Dyer wedi cael ei benodi’n reolwr ar Llansawel, a bydd yn awyddus i dalu’r pwyth yn ôl i Airbus a enillodd o 7-0 yn erbyn Port Talbot yn rownd gynderfynol 2015/16 pan oedd Dyer yn rheoli’r Gŵyr Dur.
Gorffennodd Airbus yn 6ed yn yr uwch gynghrair yn 2015/16, ond ers hynny mae’r clwb wedi bod fel ‘yo-yo’ yn syrthio o’r brif haen deirgwaith ar ôl gorffen ar waelod y tabl yn 2017, 2020 a 2023.
Llynedd, fe orffennodd Llansawel yn 3ydd yng Nghynghrair y De am y trydydd tro’n olynol, a bydd Dyer yn gobeithio mynd a’r clwb gam ymhellach eleni gan anelu tuag at yr uwch gynghrair.
Fe gafodd y ddau dîm gêm gyfartal y penwythnos diwethaf (Airbus 1-1 Treffynnon, Caerfyrddin 2-2 Llansawel), ond mae’r ddau’n parhau’n hafal ar bwyntiau gyda’r clybiau sydd ar frig eu tablau, sef Treffynnon a Llanelli.
Hwlffordd (Haen 1) v Rhydaman (Haen 2) | Dydd Sadwrn – 14:00
Ail Rownd: Hwlffordd (cos)0-0 Dreigiau Baglan, Trefelin 2-2(cos) Rhydaman
Rownd Gyntaf: Rhydaman (cos)0-0 Ffynnon Taf
Bydd Rhydaman yn teithio i Sir Benfro gyda’r bwriad o achosi sioc yn erbyn Hwlffordd o’r haen uchaf.
Er bod Hwlffordd wedi cystadlu’n gyson yn yr uwch gynghrair dyw’r clwb heb fynd ymhellach na phedwaredd rownd Cwpan Cymru ers tymor 2012/13 pan gollodd yr Adar Gleision o 1-0 gartref yn erbyn Y Seintiau Newydd.
Daeth eu rhediad gorau’n y gystadleuaeth yn 2004/05 pan gyrhaeddon nhw’r rownd gynderfynol cyn colli 1-0 yn erbyn Caerfyrddin.
Daeth rhediad gorau Rhydaman yn 1999 wrth iddyn nhw gyrraedd rownd yr wyth olaf cyn colli mewn gêm ail-chwarae yn erbyn Conwy.
Mae Rhydaman wedi curo Ffynnon Taf a Threfelin ar giciau o’r smotyn i gyrraedd y drydedd rownd eleni, ac mae’r clwb hefyd wedi curo ar giciau o’r smotyn yn erbyn Trefelin yng Nghwpan Nathaniel MG.
Ond mae nhw’n wynebu meistr y ciciau o’r smotyn y tro hwn, sef golwr Hwlffordd Zac Jones sydd wedi helpu’r Adar Gleision i ennill ar giciau o’r smotyn yn ddiweddar yn y gemau ail gyfle (vs Met Caerdydd a’r Drenewydd), yn Ewrop (vs Shkendija), ac yn rownd ddiwethaf Cwpan Cymru yn erbyn Dreigiau Baglan.
Met Caerdydd (Haen 1) v Yr Wyddgrug (Haen 2) | Dydd Sadwrn – 14:00
Ail Rownd: Met Caerdydd 4-0 Cwmbrân, Nantlle Vale 2-2(cos) Yr Wyddgrug
Rownd Gyntaf: Yr Wyddgrug 13-1 Trefaldwyn
Mae Met Caerdydd yn mwynhau cyfnod cadarn ac wedi codi i’r 3ydd safle yn yr uwch gynghrair ar ôl ennill pump o’u chwe gêm ddiwethaf yn cynnwys buddugoliaeth arbennig yn erbyn Cei Connah ddydd Sadwrn diwethaf.
Ond bydd tîm Ryan Jenkins yn benderfynol o beidio a cholli yng Nghwpan Cymru yn erbyn clwb o’r haenau îs am y trydydd tymor yn olynol.
Yn 2021/22, collodd y myfyrwyr yn erbyn Bae Colwyn oedd yn yr ail haen ar y pryd, ac yna’r llynedd roedd Met ar yr ochr anghywir i’r sioc fwyaf y tymor pan gollon nhw o 2-1 yn erbyn Y Pîl o’r bedwaredd haen.
Cyn hynny roedd Met Caerdydd wedi cyrraedd y rownd gynderfynol ddwywaith yn olynol yn 2019 a 2020, ond ers ffurfio’r clwb presennol yn 2000, dyw’r myfyrwyr erioed wedi ennill y gwpan.
Mae’r Wyddgrug wedi cyrraedd y drydedd rownd am y trydydd tro mewn pedwar cynnig, ond ar ôl colli yn erbyn Llansawel llynedd a’r Seintiau Newydd yn 2019/20, bydd y clwb o Glwyd yn anelu i gyrraedd y bedwaredd rownd am y tro cyntaf erioed eleni.
Mae tîm Steve Monk yn mynd o nerth i nerth yng Nghynghrair y Gogledd ac yn eistedd yn 4ydd yn y tabl ar ôl ennill saith o’u wyth gêm ddiwethaf ym mhob cystadleuaeth.
Y Seintiau Newydd (Haen 1) v Adar Gleision Trethomas (Haen 3) | Dydd Sadwrn – 14:00
Ail Rownd: Rhuthun 0-5 Y Seintiau Newydd, Adar Gleision Trethomas 6-1 Penrhiwceiber
Rownd Gyntaf: Adar Gleision Trethomas 4-1 Rangers Trelai
Ers colli yn erbyn Cei Connah yn rownd gynderfynol Cwpan Cymru 2017/18, mae’r Seintiau Newydd wedi ennill 21 gêm yn olynol yn y gystadleuaeth gan godi’r gwpan deirgwaith yn olynol.
Yn ogystal ag ennill 21 gêm gwpan yn olynol, dyw’r Seintiau chwaith heb golli yn eu 21 gêm ddiwethaf ym mhob cystadleuaeth (ennill 19, cyfartal 2), rhediad sy’n ymestyn yn ôl i’r haf pan gollon nhw yn erbyn Swift Hesperange ar Awst y 1af.
Y tymor diwethaf fe enillodd y Seintiau o 6-0 yn rownd derfynol Cwpan Cymru yn erbyn Y Bala, sef y fuddugoliaeth fwyaf mewn ffeinal ers 1931.
Dyna oedd y 9fed tro i’r clwb o Groesoswallt gael eu henw ar y cwpan, a bellach dim ond Wrecsam (23), Caerdydd (22) ac Abertawe (10) sydd â record well yn y gystadleuaeth.
Fydd hi’n glamp o her i Adar Gleision Trethomas felly, sef un o’r clybiau isaf ar ôl yn y gystadleuaeth sy’n chwarae eu pêl-droed yn nhrydedd haen y pyramid yng Nghynghrair y De Ddwyrain.
Ond fel Y Seintiau, mae Trethomas yn mwynhau tymor rhagorol gyda’r clwb ar frig eu tabl wedi ennill pob un o’u naw gêm gynghrair hyd yma.
Bydd yr Adar Gleision yn breuddwydio am gael achosi sioc arall ar ôl iddyn nhw guro Hwlffordd o’r uwch gynghrair yn y drydedd rownd y tymor diwethaf, ond teg dweud bod hon am fod yn sialens anoddach i’r pentref ger Caerffili.
Bydd uchafbwyntiau’r gemau ar gael ar wefannau cymdeithasol Sgorio a bydd y gorau o gemau’r penwythnos i’w gweld ar S4C nos Lun am 9:35.
